Grenzen aangeven en nee zeggen
Misschien hoop je dat de ander jouw grens aanvoelt, deze ziet en accepteert. Er zijn echter altijd mensen die jouw grenzen niet zien, aanvoelen of misschien niet willen zien. De ander heeft soms een ander gevoel of interpretatie van de grens dan jij hebt. De oorzaak kan ook bij jou liggen, dat jij de grenzen niet of verkeerd aangeeft.Artikel geschreven door: Luc van Esch, trainer & coach
Wil je jouw assertiviteit ontwikkelen? Grenzen kunnen aangeven? Neem contact op voor een vrijblijvende kennismaking
8 stappen voor duidelijke grenzen
Hier onder 8 stappen om duidelijk jouw grenzen aan te geven met de intentie om de relatie te behouden:1. Waarom wil je je grenzen aangeven?
De motivatie is de motor die zorgt dat jij je grenzen aangeeft. Deze zet je in beweging. Bedenk eens: wat kost het jou dat jij je grenzen niet aangeeft? Wat zou het je opleveren wanneer je de grenzen vanuit ontspanning, respect voor jezelf en de ander kunt aangeven? Hoe zou jij je dan voelen? Waarom is dat zo belangrijk voor je?Je kunt je afvragen wat voor jou in je leven werkelijk belangrijk is. Waar zeg je in je leven ja tegen? Waar zeg je dan nee tegen? Iemand die grenzen aangeeft, weet wat hij of zij op dat moment belangrijk vindt.
2. Wees bewust van de grens.
Als je de grens niet kent, hoe kun je deze dan aangeven? Haal enkele herinneringen op wanneer jouw grenzen overschreden waren....Houd eventueel een dagboek bij van relevante situaties. Wat gebeurt er dan? Wat denk je? Wat voel je? Probeer met name de fysieke sensaties in je lijf bewust te zijn die je op dat moment ervaart.3. Grenzen moet je niet bedenken, deze moet je voelen
De mens heeft een meer dan goed invoelingsvermogen (Lees: Wat is intuitie). Je pikt op wanneer iemand boos is en dus wanneer de grens is bereikt. Hoe sterker jij VOELT waar de grens zit, hoe sterker de ander dit voelt en er dus niet over heen gaat. Daarnaast zal het voelen van je grenzen ervoor zorgen dat je non-verbaal signalen aangeeft dat je grenzen zijn bereikt. Hoe meer signalen jij afgeeft dat je grens is bereikt, hoe sterker de boodschap.Kun jij de grens niet voelen? Dan geef je niet de benodigde signalen af, waardoor de ander de grens niet kan waarnemen, zien OF voelen.
4. Helpende gedachte bij grenzen
Misschien ben je bang dat er iets ergs zal gebeuren wanneer je nee zegt. Dat de ander je niet meer aardig vindt of dat je ruzie krijgt. Onderzoek je gedachten.....wat is het ergste wat kan gebeuren als jij je grenzen aangeeft? Is het reëel om dit te verwachten? Hoe erg is het werkelijk? Klopt het wat ik denk? Is het feitelijk waar?Vaak zijn de angsten die we voelen gebaseerd op herinneringen uit het verleden. Helpende gedachten of een mantra die je in jezelf herhaalt kunnen je helpen je grenzen aan te geven. Bijvoorbeeld:
- Ik heb het recht grenzen aan te geven
- Een ander mag vragen en ik mag nee zeggen
- Als ik nee zeg is dat niet het einde van de wereld
- Een ruzie betekent nog niet de relatie beëindigt.
- Het is maar een gedachte en een gevoel. Ik zal er echt niet dood aan gaan.
- etc.
4. Oefenen met grenzen in veilige situaties, stap in de spanning
Oefen eerst in situaties waarin je je veilig voelt zoals thuis of bij vrienden of familie. Zeg eens nee tegen iets kleins, tegen iets waar je gemakkelijk ja tegen kunt zeggen. Oefening baart kunst. Suggestie om op je werk eens tegen aan kleine opdracht of activiteit nee te zeggen. Observeer hoe de omgeving daarop reageert.Stap in de spanning.
Het is spannend om grenzen aan te geven. Je weet immers niet hoe de ander gaat reageren. Misschien vind hij of zij jou dan niet meer leuk? Deze gedachte levert direct spanning op en dat wil je natuurlijk vermijden. Dit vermijdingsgedrag is de belangrijkste oorzaak dat je je grenzen niet aangeeft. Wanneer jij op je gemak bent bij je ongemak zal het gemakkelijker zijn om je grenzen aan te geven.Je zult merken dat elke keer dat jij je grenzen aangeeft, dit gemakkelijker zal zijn en de spanning zal verminderen.
5. Grens aangeven door bewust houding aan te nemen
Verbale communicatie is slechts 30% van de totale communicatie. Non-verbale communicatie is belangrijk om impact te hebben. Tips voor stevige non-verbale houding:- Rechtop staan op twee benen
- Duidelijk praten
- De ander aankijken, niet te strak, zonder glimlach.
- Rustig ademhalen, bij teveel spanning, richt aandacht op de uit ademhaling.
- Borst vooruit, schouders recht.
Aan de andere kant, spreek ook niet te fel, agressief en te boos, dan loop je het risico dat de ander hier fel op terug reageert.
6. Geef je grens aan: zeg nee bij verzoeken van anderen.
- Zeg NEE.
- Geef eventueel een reden. Redenen kunnen leiden tot discussie. Probeer het eens zonder reden. Het is verademing en je zult merken dat het vaak geaccepteerd wordt.
- Sta stil bij de teleurstelling van de ander!! Heel belangrijk om dit te doen. Dit zorgt voor het behoud van een goede relatie. Wees hard op de inhoud, zacht op de relatie.
- Ik kan me voorstellen dat het vervelend voor je is, echter ik heb er echt geen tijd voor.
- Ik snap dat je teleurgesteld bent. Ik heb geen tijd en kan het dus niet doen.
- Geef eventueel een alternatief bij aandringen. Dit alternatief bied je aan om de ander te helpen. Het kan bijdragen om de relatie goed te houden. Valkuil kan zijn dat de ander zegt dat dit geen goed alternatief is en vervolgens de bal weer bij jou legt. Herhaal dan de nee.
- Herhaal NEE
- Zeg wat je van het gedrag van de ander vindt. Wanneer de ander doorgaat met vragen respecteert hij of zij jouw nee niet. Zeker wanneer je al 2 of 3 keer nee hebt gezegd, dan mag je daar echt wel iets van zeggen.
- Ik heb al drie keer nee gezegd en je vraagt het nu voor de vierde keer. Ik merk dat ik dat vervelend vind. Snap je dat?
- Stop het gesprek
7. Grenzen aangeven bij persoonlijke aanval.
Soms zijn het geen verzoeken waar je nee tegen zegt, maar moet je duidelijk je grenzen aangeven wanneer iemand persoonlijk wordt. Voorbeelden zijn schelden, paaien of beledigen.- Maximaal een keer negeren. Wanneer de ander nog een keer persoonlijk wordt zal je hierop moeten reageren.
- Gedrag en norm benoemen. Bv. U beledigt mij, dat accepteer ik niet.
- Keuze geven uit twee. Bv. Als u doorgaat met beledigen, beëindig ik het gesprek. Stopt u daarmee, dan kunnen we verder praten.